Het begin van het familiebedrijf

In het begin was er een loopbrug. Eén van de eersten op de Schlei. Het was ongeveer 50 meter lang; de snelweg A7 bestond nog niet. Er waren toen, zo kort na de oorlog, nauwelijks matrozen in Arnis. Maar Ingo Jaich twijfelde er niet aan dat de boten zouden komen. Het was deze spreekwoordelijke vooruitziende blik die de zakenman kenmerkte. En dat vormde de basis voor een bedrijf dat vandaag de dag negen jachthavens omvat, de ‘im-jaich watervakantiewereld’ met zijn vakantiehuizen, hotels, scheepswerven en zo’n 120 medewerkers.

Ondanks alle vooruitziende blik: dit was zeker niet het plan toen Ingo Jaich als 15-jarige tiener zijn plunjezak op zijn schouder nam en zich bij Rickmers in Hamburg voegde. Even later vertrok de “RC Rickmers” voor zijn eerste reis vanuit Bremerhaven en bracht de Moses rechtstreeks naar Shanghai. Niet zonder eerst “de drinkgewoonte te doorbreken” tijdens een zeer dramatisch bezoek aan de bar in de legendarische “Silbersack” van de Hanzestad. Dat is tenminste wat de familiesaga wil. Hoe het ook zij: toen Ingo Jaich op 18-jarige leeftijd terugkeerde, had hij genoeg gespaard om zijn A6-diploma op de zeevaartschool te halen. Met amper twintig jaar oud was Ingo Jaich destijds de jongste aanvoerder van Duitsland.

 Volgens de getuigenis was Ingo Jaich nu kapitein op een lange reis. Maar het liep anders: om als jonge echtgenoot dicht bij zijn vrouw te zijn, nam hij de veerboot die van Arnis naar Schwansen ging. Om het zo te zeggen: hij was nu kapitein van een kleine reis, een hele kleine zelfs. Zijn reizen brachten hem iets meer dan 200 meter over de hele wereld. Daarnaast begon hij te bemiddelen in schepen en handelde hij in bergings- en verkooprechten voor schepen. En Ingo Jaich begon met graafwerkzaamheden. De toenmalige graafwerkzaamheden pasten aanvankelijk met een schep in een kruiwagen, maar al snel kwamen er graafmachines bij en werden er drainagewerkzaamheden uitgevoerd. De eerste loopbrug over de Schlei werd gebouwd, er werden steeds meer palen geheid en damwanden gehesen. Het latere bouwbedrijf van Ingo Jaich, uniek in de regio, met zeer gespecialiseerd baggerwerk begon vorm te krijgen. De eerste jachthavens werden gebouwd, nog steeds in opdracht van buitenaf. Maar al snel werd de jachthaven in Kopperby gebouwd, even later gevolgd door de jachthaven in Flensburg. De verandering in de DDR leidde tot een nieuw belangrijk keerpunt in de geschiedenis van het bedrijf.

Direct na de val van de Berlijnse Muur stapte Ingo Jaich in de auto en reed langs de kust. Eigenlijk wilde hij tegen die tijd met pensioen. Maar hij wilde deze kansen niet missen. “De verandering voedde zijn ondernemerszin”, zegt Hans Jaich. Hij was vooral dol op Rügen. “Hij leek op mij”, zegt Till Jaich. “Toen ik in de jaren negentig voor het eerst naar Rügen kwam, werd ik meteen verliefd op Putbus. De lanen, het klassieke gebouwenensemble bij het circus, het kasteelpark, het theater – dat overweldigde mij. Het was als een metropool in het land.”

Rügen werd het begin van het grote toerismebedrijf. Nogmaals, zoals het ooit in het westen deed, begon het met een loopbrug in het oosten. Deze keer was het in de stadshaven van Lauterbach, de idyllische wijk Putbus direct aan de Greifswalder Bodden. Er werd een medewerker ingehuurd om het te runnen. Er werden percelen grond aangekocht of verkend, waaronder die waarop de “im-jaich watervakantiewereld” zich vandaag de dag bevindt. Vanaf de kustlijn tot aan het badhuis van Goor was er alleen maar water. De baai werd overspoeld met haringschuren van de nabijgelegen visfabriek. In de laatste fase van de DDR werd hier ook afvalwater geloosd. Bovendien was Putbus – in tegenstelling tot de badplaatsen – niet het doelwit van investeerders. Er waren ook de onduidelijke eigendomsverhoudingen: het leek vaak onduidelijk of de staat, de stad, de trust of een particuliere eigenaar het contract mocht ondertekenen. Met andere woorden: je moest een visionair zijn om dit allemaal aan te pakken. “Het leek wel Siberië. Niemand was jaloers op ons”, vat Till Jaich de situatie samen.

Ingo Jaich pakte de problemen aan zoals hij dat tegen alle weerstand in deed - met het motto: Nu meer dan ooit! “Degenen die zich zorgen maakten, moedigden hem aan”, zegt Hans Jaich. Er waren bijvoorbeeld mensen die dachten dat een ‘Wessi’ alleen maar geld wilde verdienen en niets wilde opbouwen. Ingo Jaich verscheen voor (of beter: tegen) in veel gemeenteraadsvergaderingen; hij probeerde te overtuigen met daden, met woorden, met zijn hele persoon. En desnoods met piepende banden: Om de burgemeester van Putbus na meerdere afgezegde afspraken eindelijk te kunnen pakken, vond hij hem op een dag op straat. De snelle actie à la James Bond overtuigde de stadsleider en er ontstond een gesprek.

Ingo Jaich stelde verschillende contracten op voor de onduidelijke eigendomsverhoudingen, allemaal onder voorbehoud van latere verduidelijking. De planning voor de havenaanleg – destijds nog in een oude NVA-kazerne – kon voortgang boeken. Er werden extra medewerkers aangenomen, veelal voormalig LPG-boeren uit de omgeving. De stinkende baai werd ontzand en gevuld met tientallen tonnen zand, en later werden er tientallen tonnen stenen toegevoegd voor de golfbreker. Er werden nog meer loopbruggen gebouwd en de eerste vakantiehuizen. Graanpakhuizen werden omgebouwd tot botenloodsen en de haven groeide. Om de drijvende vakantiehuizen op het water te kunnen zetten in plaats van op het land, werden ze al snel omgebouwd tot boten. Er waren destijds geen duidelijke regels met betrekking tot dergelijke hybride bouwwetten. De mooie mini-eilanden waren de eerste in hun soort in de republiek, de architectonische coup was een succes en maakte de jachthaven plotseling ook buiten de regio bekend.

Uiteindelijk werd op 15 augustus 1997 de jachthaven van Putbus officieel geopend, die voor deze gelegenheid omgedoopt werd tot “IM Jaich Water Holiday World”. Dat wil zeggen – bijna hernoemd. “De afkorting IM had vooral in de voormalige DDR slechte associaties kunnen oproepen”, zegt Till Jaich. “Op aanraden van een reclame-expert heeft mijn vader het gewoon in kleine letters veranderd.” Sindsdien staat er: “im jaich water holiday world”.

Ingo Jaich stierf in 2011 aan een ongeneeslijke ziekte. Veel tijd had hij dus niet meer om te genieten van wat hij had bereikt. “O, geniet ervan”, zegt Till Jaich, “hij zou toch nooit met pensioen zijn gegaan.” Ook zijn bedrijf zou in deze geest moeten blijven groeien. “Vooral op het water”, zegt Till Jaich. Het is tenslotte “onze tekenaar”, de specialiteit van het bedrijf. Vistochten, kajaktochten, zeiltochten, bootcharters, de volledige service voor boten inclusief elektronische apparatuur, plus zeilcursussen, de scheepsmotorenwerkplaats, de scheepswerfoperatie, de verhuur van vakantiehuizen en paalwoningen - de unieke en relevante aanbiedingen mogen niet beperkt blijven tot Rügen. 

“Het is voor ons net zo belangrijk dat we het bedrijf consolideren, dat wil zeggen versterken wat onze vader heeft opgebouwd”, zeggen de twee Jaich-junioren.

Pater Ingo Jaich was getuige van de opening van de “im-jaich” gebouwen in Bremerhaven. Toen het pension zijn deuren opende, werd er een specialiteit geserveerd die inmiddels een soort signatuurgerecht is geworden voor de ‘im-jaich’-bedrijven: kipcurry met wilde rijst en mangochutney. Het was die dag precies 50 jaar geleden dat de Moses Ingo Jaich vertrok voor zijn eerste reis vanuit Bremerhaven. Uiteraard niet zonder eerst alles goed te hebben gedaan. Zijn favoriete maaltijd: kipcurry met wilde rijst en mangochutney.